Ważność testamentu własnoręcznego
Pani Barbara i pan Zbigniew są małżeństwem. Postanowili napisać wspólny testament. Pani Barbara wzięła kartkę papieru, wkręciła ją w maszynę do pisania. Małżonkowie uzgodnili, że uczynią sie na wzajem spadkobiercami. Jeśli pierwsza umrze pani Barbara to wszystko po niej odziedziczy małżonek, pan Zbigniew, natomiast, jeśli pierwszy zasiądzie w gronie aniołów pan Zbigniew, wtedy po nim będzie dziedziczyła pani Barbara. Pani Barbara napisała na maszynie treść uzgodnionego testamentu. Pod maszynopisem podpisała się pani Barbara i pan Zbigniew, w piśmie zawarto także datę jego sporządzenia. Czy tak sporządzony testament jest ważny?
Tak sporządzony testament będzie uznany za nieważny. Polskie ustawodawstwo ściśle określa wymogi, jakim powinien odpowiadać testament, by na jego mocy można było dziedziczyć.
Osoba, która chce sporządzić testament, może to uczynić w ten sposób, że swoją wolę spisze pismem ręcznym, podpisze się pod nim i umiejscowi na nim datę. Nieważny jest testament sporządzony na maszynie, na komputerze bądź za pomocą innego urządzenia technicznego służącego do pisania. Można skorzystać z dowolnych przyborów do pisania, może to być pióro, długopis, ołówek i inne, również materiał, na który nanosi się swoją wolę nie ma znaczenia, niekoniecznie musi to być kartka papieru, może to być skóra, płótno itp. Ważne by cała treść testamentu była sporządzana osobiście, a podpis został umieszczony pod jego treścią.
Brak daty nie powoduje nieważności testamentu. Data będzie miała znaczenie wtedy, gdy osoba sporządziła kilka testamentów i istnieje wątpliwość, kiedy zostały one sporządzone. Data będzie także miała znaczenie wtedy, gdy powstają wątpliwości, co do treści testamentu. Przykładowo, jeśli sporządzający testament pozostawał kilka razy w różnych związkach małżeńskich, a w treści testamentu użył ogólnego sformułowania: mojej małżonce ", wtedy powstaje wątpliwość, która z żon dziedziczy. W przypadku napisania kilku testamentów przez tę samą osobę, których treści nie można pogodzić, ważny będzie ostatni, prawidłowo sporządzony testament.
Ponadto testament może zawierać wolę tylko jednej osoby. Niedopuszczalne jest połączenie oświadczeń ostatniej woli kilku osób w jednym dokumencie, ten sam tekst nie może zawierać oświadczeń kilku osób. Można jednak, na jednej kartce papieru umieścić testamenty kilku osób, jeśli każdy z nich będzie wyodrębniony co do treści (umieszczone jeden pod drugim, obok siebie, na różnych stronach tej samej kartki).
Pani Barbara i pan Zbigniew celem sporządzenia ważnych testamentów, powinni je napisać osobno - najlepiej każde na oddzielnej kartce papieru, pismem własnoręcznym - cały tekst ostatniej woli, pod treścią testamentu winni umieścić własnoręczny podpis. Warto również w testamencie umieścić datę jego sporządzenia. Nie ma żadnych przeszkód, by małżonkowie uczynili się na wzajem spadkobiercami. Warto jednak zaznaczyć, że po śmierci jednego z małżonków testament tego, który przeżył przestaje być ważny. Nie można w testamencie ustanawiać spadkobiercą osoby nieżyjącej. Jeśli pani Barbara przeżyje swojego męża, wtedy odziedziczy po nim spadek zgonie z treścią własnoręcznego testamentu sporządzonego przez pana Zbigniewa. Testament spisany przez panią Barbarę, mocą którego miał dziedziczyć pan Zbigniew będzie wtedy nieważny.
Na marginesie należy zauważyć, że testament można w każdej chwili odwołać, a więc ten, kto spisuje swoją ostatnią wolę, może ją w każdej chwili zmienić - sporządzając testament innej treści bądź unieważnić - np. niszcząc testament, przekreślając treść testamentu i dopisując odwołuję".
Joanna Łęk
nr 03/07